Hosting - słownik pojęć dla początkujących

W niniejszym artykule zebraliśmy dla Państwa najważniejsze pojęcia związane z hostingiem, które pomogą zrozumieć zagadnienia związane z tym tematem. Słownik ten ma na celu ułatwienie zrozumienia najważniejszych pojęć i skrótów, z którymi zetknie się każdy, kto zajmuje się hostingiem lub chce rozpocząć przygodę z tworzeniem stron internetowych.

Serwer – komputer lub system komputerowy, który udostępnia zasoby sieciowe, takie jak strony internetowe lub pliki, przez internet.
Hosting – usługa udostępniania zasobów serwera, na którym można umieszczać strony internetowe, pocztę e-mail, bazy danych, pliki i inne materiały internetowe.
Domena – adres internetowy, który umożliwia dostęp do strony internetowej, np. www.twojadomena.pl.
Transfer – ilość danych przesyłanych między serwerem a użytkownikami, wyrażona w megabajtach, gigabajtach lub terabajtach.
Przestrzeń dyskowa – ilość miejsca na serwerze, która jest dostępna do przechowywania plików strony, baz danych, poczty e-mail i innych danych.
Backup – kopia zapasowa danych na serwerze, która pozwala na ich przywrócenie w przypadku utraty danych z powodu awarii lub innych problemów.
Serwer wirtualny – usługa hostingowa, która umożliwia podział serwera fizycznego na kilka wirtualnych serwerów.
Serwer dedykowany – usługa hostingowa, która umożliwia wynajęcie całego serwera fizycznego dla jednego klienta.
Cloud hosting – usługa hostingowa, w której zasoby serwera są udostępniane w chmurze, co umożliwia skalowanie zasobów w zależności od potrzeb.
SSL – certyfikat, który umożliwia szyfrowanie połączenia między serwerem a użytkownikami, co zwiększa bezpieczeństwo przesyłanych danych.
DNS – Domain Name System, czyli system nazw domenowych, który przypisuje adresy IP do nazw domenowych, dzięki czemu użytkownicy mogą uzyskać dostęp do stron internetowych za pomocą łatwiejszych w zapamiętaniu adresów.
Limit transferu – zyli ilość danych, które mogą być przesłane między serwerem a użytkownikami w ciągu określonego czasu, wyrażona w megabajtach lub gigabajtach na sekundę.
Konta e-mail – usługa, która umożliwia użytkownikom tworzenie kont e-mail z domeną związaną z ich stroną internetową.
Firewall – oprogramowanie lub sprzęt, które chroni serwer przed atakami z zewnątrz, blokując nieautoryzowany dostęp.
Cron job – automatyczne zadanie, które może być wykonane na serwerze w określonych godzinach lub w określonych odstępach czasu, np. automatyczne tworzenie kopii zapasowej.
SSH – Secure Shell, czyli protokół sieciowy, który umożliwia bezpieczny dostęp do serwera z zewnętrznej lokalizacji.
Softaculous – narzędzie, które umożliwia łatwe instalowanie aplikacji internetowych, takich jak WordPress, Joomla czy Drupal, bez konieczności ręcznego konfigurowania serwera.
Panel administracyjny – narzędzie, które umożliwia zarządzanie kontem hostingowym, w tym m.in. tworzenie kont e-mail, zarządzanie bazami danych czy instalowanie aplikacji internetowych.
Awaria – sytuacja, w której serwer przestaje działać, co może spowodować niedostępność strony internetowej lub utratę danych.
Uptime (dostępność strony) – czas, w którym serwer jest dostępny dla użytkowników, wyrażony w procentach lub w godzinach.
Certyfikat SSL/TLS – pozwala na szyfrowanie połączenia między serwerem a użytkownikiem, co zwiększa bezpieczeństwo przesyłanych danych.
Pamięć cache – przechowuje często wykorzystywane dane w celu szybszego wczytywania stron internetowych i przyspieszenia działania serwera.
Load balancing (równoważenie obciążenia) – rozwiązanie stosowane na hostingach, które umożliwia równomierne obciążenie kilku serwerów, dzięki czemu zapewnia się wyższą dostępność i wydajność usługi.
Serwer proxy – serwer, który działa jako pośrednik między użytkownikiem a serwerem, przyspieszając przetwarzanie i przesyłanie danych.
DDoS – Distributed Denial of Service, czyli atak na serwer, który polega na przeciążeniu go wieloma żądaniami jednocześnie.
Serwer FTP – protokół, który umożliwia przesyłanie plików między serwerem a użytkownikiem.
Serwer VPS – usługa hostingowa, która umożliwia podział serwera fizycznego na kilka wirtualnych serwerów, z których każdy ma niezależne zasoby i konfigurację.
Serwer dedykowany – usługa hostingowa, w której serwer fizyczny jest wynajmowany w całości przez jednego klienta.
Firewall aplikacyjny – oprogramowanie, które chroni serwer przed atakami, filtrowaniem ruchu na poziomie aplikacji.
Serverless – usługa hostingowa, w której zasoby serwera są dostępne w chmurze i skalowane automatycznie w zależności od potrzeb, bez konieczności zarządzania serwerem.
Docker – narzędzie, które umożliwia tworzenie i uruchamianie aplikacji w izolowanych środowiskach, co pozwala na łatwiejsze zarządzanie zależnościami i konfiguracją.
CDN – Content Delivery Network, czyli sieć dystrybucji treści, która umożliwia szybsze ładowanie stron internetowych poprzez przechowywanie treści na wielu serwerach na całym świecie.
RAM – pamięć operacyjna, czyli rodzaj pamięci, który jest wykorzystywany do przechowywania i przetwarzania danych przez serwer.
VPS z administracją – usługa hostingowa, która umożliwia wynajęcie wirtualnego serwera wraz z usługą administracyjną, co pozwala na łatwiejsze zarządzanie serwerem i optymalizację działania.
PHP – język programowania, który jest często wykorzystywany do tworzenia stron internetowych i aplikacji internetowych.
MySQL – system zarządzania relacyjnymi bazami danych, który jest często wykorzystywany do przechowywania danych na serwerach.
PostgreSQL – system zarządzania relacyjnymi bazami danych, który jest alternatywą dla MySQL i często wykorzystywany w aplikacjach internetowych.
Server-side rendering – metoda renderowania stron internetowych na serwerze, która umożliwia szybsze ładowanie i lepszą wydajność.
SSH key – klucz, który umożliwia bezpieczny dostęp do serwera z zewnętrznej lokalizacji bez konieczności podawania hasła.
Kontener – metoda izolowania aplikacji i zależności, która umożliwia łatwiejsze zarządzanie zasobami i ich skalowanie.
Node.js – platforma, która umożliwia uruchamianie aplikacji napisanych w języku JavaScript na serwerze.
Backup zewnętrzny – kopia zapasowa danych przechowywana na zewnętrznym serwerze lub dysku, co pozwala na przywrócenie danych w przypadku awarii serwera.
Wirtualizacja – technologia, która umożliwia uruchamianie wielu systemów operacyjnych na jednym serwerze fizycznym.
Pliki logów – pliki, które przechowują informacje o działaniu serwera i aplikacji, co umożliwia diagnozowanie problemów i optymalizację działania.
Centrum danych – miejsce, w którym są przechowywane serwery i urządzenia sieciowe, które udostępniają zasoby sieciowe, takie jak hosting.
IPv4 i IPv6 – standardowe protokoły sieciowe, które umożliwiają identyfikację urządzeń w sieci.
Redundancja – metoda, która zapewnia dodatkowe zasoby i kopie zapasowe w przypadku awarii serwera, co pozwala na utrzymanie ciągłości działania usługi.
Antywirus – program, który chroni serwer przed szkodliwym oprogramowaniem i atakami z zewnątrz, zapobiegając utracie danych i awariom serwera.
Czas wczytywania strony – czas, który potrzebny jest do załadowania strony internetowej na urządzeniu użytkownika.
Wtyczka cache (np. W3 Total Cache) – wtyczka, która umożliwia przechowywanie kopii strony internetowej na serwerze, co przyspiesza ładowanie strony przez użytkowników.
Hotlinking – wykorzystywanie zasobów serwera przez osoby trzecie bez zgody właściciela serwera, co może powodować spowolnienie działania serwera i zwiększenie kosztów, często spotykane jest w kwestii obrazków.
Bandwidth Throttling – ograniczanie przepustowości dla użytkowników, którzy generują duży ruch na serwerze, co umożliwia zachowanie wydajności serwera.
Ping – protokół, który umożliwia sprawdzenie połączenia między serwerem a użytkownikiem.
Czarna lista RBL (Real-time Blackhole List) – lista adresów IP, które zostały uznane za źródło spamu lub innych niechcianych wiadomości e-mail. Czarna lista RBL jest utrzymywana przez różne organizacje i dostawców usług internetowych oraz antyspamowe firmy i służy do ochrony przed spamem oraz niepożądanymi wiadomościami e-mail.
Cloudflare – usługa, która umożliwia ochronę serwera przed atakami DDoS i innymi zagrożeniami oraz przyspiesza ładowanie stron internetowych.
CDN Cache – kopia strony internetowej przechowywana na serwerach sieci dystrybucji treści (CDN), co umożliwia szybsze ładowanie strony przez użytkowników z różnych regionów świata.
Reverse Proxy – serwer, który działa jako pośrednik między serwerem i użytkownikami, co umożliwia optymalizację działania serwera i przyspieszenie ładowania stron internetowych.
Python – język programowania, który jest często wykorzystywany do tworzenia aplikacji internetowych.
Ruby on Rails – framework, który umożliwia szybszy i łatwiejszy rozwój aplikacji internetowych, poprzez automatyzację wielu procesów i wykorzystanie dobrych praktyk programowania.
Node Package Manager (NPM) – narzędzie, które umożliwia łatwe zarządzanie zależnościami i bibliotekami w aplikacjach internetowych napisanych w języku JavaScript.
PHPMyAdmin – narzędzie, które umożliwia łatwe zarządzanie bazami danych MySQL na serwerze.
Content Management System (CMS) – system, który umożliwia łatwe zarządzanie treścią na stronie internetowej bez konieczności znajomości języków programowania, np. WordPress, Joomla lub Drupal.
Python Package Index (PyPI) – repozytorium, które zawiera wiele bibliotek i narzędzi dla języka programowania Python.
Failover – metoda, która umożliwia automatyczne przenoszenie usług na inny serwer w przypadku awarii, co pozwala na ciągłość działania usługi.
Google Analytics – narzędzie, które umożliwia śledzenie ruchu na stronie internetowej, analizowanie danych i optymalizację działania strony.
Let’s Encrypt – organizacja, która umożliwia łatwe i darmowe uzyskanie certyfikatu SSL/TLS dla serwera. Stąd bezpłatny certyfikat SSL od Let’s Encrypt, który dostaniemy prawie w każdym polskim hostingu, np. w Seohost, Hostido czy Mydevil.
SSD NVMe – dysk twardy, który umożliwia szybszy dostęp do danych i lepszą wydajność serwera niż dysk HDD lub zwykły dysk SSD.
Redis – system przechowywania i przetwarzania danych, który umożliwia szybkie działanie aplikacji internetowych.
Memcached – oprogramowanie typu open-source, które umożliwia przyspieszenie działania aplikacji internetowych poprzez przechowywanie często używanych danych w pamięci RAM serwera. Alternatywa dla Redis.
Subdomena – dodatkowa nazwa, która umożliwia tworzenie dodatkowych sekcji strony internetowej, np. subdomena.domena.pl
Cyberbezpieczeństwo – dziedzina, która zajmuje się ochroną systemów informatycznych przed atakami i zagrożeniami w sieci.
IP (Internet Protocol) – protokół, który umożliwia identyfikację urządzenia w sieci. Niektóre hostingi oferują dedykowane adresy IP, a hostingi SEO dostarczają wiele adresów IP, które mają pomóc w działaniach SEO agencji reklamowych.
Apache – serwer internetowy, który jest często wykorzystywany w hostingach internetowych do obsługi stron internetowych.
NGINX – serwer internetowy, który jest często wykorzystywany w hostingach internetowych do obsługi stron internetowych, a także do dystrybucji treści w sieci.
DDoS (Distributed Denial of Service) – atak, który polega na przeciążeniu serwera poprzez generowanie dużej liczby zapytań, co powoduje niedostępność serwera dla użytkowników.
TTFB (Time to First Byte) – czas, jaki upływa od momentu, gdy użytkownik wysyła żądanie do serwera, aż do otrzymania pierwszej odpowiedzi z serwera. Ważny w przypadku Google PageSpeed.
Bot – program, który automatycznie wykonuje określone zadania w sieci, np. wyszukiwanie informacji w internecie, skanowanie stron internetowych lub tworzenie kopii zapasowych.
Skalowalność – zdolność serwera do skalowania zasobów wraz ze wzrostem liczby użytkowników i ruchu na stronie internetowej, skalowalne pakiety oferuje np. dhosting.
Domena globalna – adres internetowy, który jest dostępny dla użytkowników na całym świecie i składa się z dwóch części: nazwy domeny i rozszerzenia TLD (Top-Level Domain). Przykładowe rozszerzenia TLD to .com, .org, .net, .edu, .info.
Kreator stron www – narzędzie online, które umożliwia tworzenie stron internetowych bez znajomości kodowania. W kreatorze stron www użytkownik może wybierać spośród gotowych szablonów, motywów i elementów graficznych oraz edytować je w prosty sposób, korzystając z interfejsu graficznego.
Port SMTP – porty SMTP są używane do komunikacji między serwerami pocztowymi oraz między klientem poczty a serwerem.